Η Βιβλιοθήκη της Εδέμ.

Η Βιβλιοθήκη της Εδέμ.

onesecbeforetheend

Η συζήτηση αυτή (που άλλοι την ονομάζουν ζωή) ξεκίνησε από δύο συμφοιτητές βιβλιοθηκονομίας που επανασυνδέθηκαν αρκετό καιρό μετά το πέρας των σπουδών τους, μετά από μια τυχαία συνάντηση στο δρόμο και την κοινή αποδοχή εκ μέρους και των δύο για το ότι τα 70's ήταν ό,τι καλύτερο στον ανθρώπινο μουσικό χρόνο. Ο Απόστολος και ο Βασίλης συζητούσαν για τη δυνατότητα του να ακούσει κανείς (και ει δυνατό να συλλέξει) όλους τους μουσικούς δίσκους που κυκλοφόρησαν από την 1η Ιανουαρίου 1970 μέχρι και την 31 Δεκεμβρίου 1979. Η συζήτηση κύλησε προς μια εξειδίκευση, αυτήν του εντοπισμού όλων των δίσκων "προοδευτικού" (progressive) τζαζ/ροκ της δεκαετίας αυτής. Σύντομα όμως ανακύπτει το θέμα της πρόσμιξης άλλων μουσικών στοιχείων (ίδιον του προαναφερθέντος μουσικού είδους), όπως το φολκ. Επίσης η σχετικότητα του χρόνου ήταν κάτι που τους απασχολούσε πάρα πολύ. Ένας δίσκος που βγήκε το 1982, στα αυτιά κάποιου που δεν έχει γνώση της ημερομηνίας κυκλοφορίας του, μπορεί να "εβδομηντίζει" πάρα πολύ. Επίσης το 1968 ήταν -να πάρει!- μια πολύ καλή χρονιά. 

Ζούσαν στον καιρό της απλανούς περιπλάνησης σε πληροφοριακούς πλανήτες, τα πάντα ήταν στα πόδια τους, μα ήταν αρκετά ψηλοί για να σκύψουν. Από ιστολόγια για κατέβασμα δίσκων, όπου στο πλάι καθενός λίστες με άλλα ενδιαφέροντα ιστολόγια προσκαλούσαν την υμνολογία του Χάους, σε ολόκληρα άλμπουμ ανεβασμένα στο YouTube, σε διάσπαρτα κομμάτια, σε προσφορές δίσκων σε ηλεκτρονικά καταστήματα, στην απόλυτη ηδονή του "σκαψίματος" σε υλικά δισκάδικα, όπου κανείς δε θα σου πει "όχι, μην το ακούσεις αν δεν το αγοράσεις." Ο σκοπός τους ήταν να ακούσουν.

Η δεκαετία του 1970, όπως οποιαδήποτε παρελθούσα δεκαετία, είναι κάτι το πεπερασμένο. Θεωρητικά, η "ποσότητα" της μουσικής που "υπάρχει" εντός της έννοιας 70's είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο και μια μεταφυσική της κατάκτησής της φαίνεται να πατάει γερά στα πόδια της, κι ας είμαστε αρκετά ψηλοί, κι ας γίνει μεσσίας μας ο Προκρούστης (σε αυτό το σημείο ο Βασίλης θυμήθηκε πως κάτι αντίστοιχο τον βασάνιζε αναζητώντας τον χρόνο που θέλει να χάσει κάποτε με τα μεγάλα "κλασικά" βιβλία και είπε το κακό λογοπαίγνιο "Μαρσέλ Προύστης"). Πρακτικά, όσο περισσότερο ψάχνεις τα μπλογκ, τα δισκάδικα και τις συλλογές των φίλων σου, βλέπεις ότι στα μάτια σου δεν είναι απλώς αδύνατο να τα εντοπίσεις όλα, αλλά και τα αυτιά σου δεν έχουν το χρόνο να τα ακούσουν όλα. Ποια είναι η συνολική διάρκεια όλων των δίσκων που κυκλοφόρησαν μέσα σε αυτήν τη δεκαετία; Και τα μπούτλεγκ; Ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις; Οι σχετικοί δίσκοι εκτός της δεκαετίας; Το πεπερασμένο φαίνεται συνεχώς αυξανόμενο. Όσο το κατακτάς τόσο μεγαλώνει το εύρος της κατάκτησης. Φυσικά, οι φίλοι μας δεν υπήρχε περίπτωση να πυρπολήσουν τη Λερναία Ύδρα του σκοπού τους.

Παράλληλα, ερωτήματα σε σχέση με την υφή του ήχου και με τη νοηματοδότησή του ανέκυπταν. Συμφωνούσαν πως ένας δίσκος σε βινύλιο προσφέρει μια μυσταγωγική εμπειρία με την ακρόασή του στο σπίτι και πως το "τσικ τσικ" του βινυλίου είναι μοναδικό. Ο Απόστολος έφερε εδώ την ένσταση πως εάν ο στόχος τους είναι σοβαρός πρέπει να ακούσουν όλες τις κόπιες κάθε δίσκου εφόσον κάθε μία θα έχει διαφορετικές αλλοιώσεις στις αυλακώσεις. Ο Βασίλης συμφώνησε στο μεγαλεπήβολο του σχεδίου, μα αντέταξε πως "θα τους έπαιρνε πολύ χρόνο μετά" γιατί θα ανακάλυπταν σύντομα πως οι αλλοιώσεις είναι συνεχείς και αυξάνονται σε κάθε παίξιμο, άρα θα έπρεπε να ακούν κάθε δίσκο επ' άπειρον, μέχρι η βελόνα να τρυπήσει το δίσκο, ή μέχρι το θάνατό τους (να ένας ωραίος ορισμός για το άπειρο). Συμφωνούσαν πως ένα δίσκος σε mp3 μεταφέρει τη μυσταγωγική εμπειρία στην αστική περιπλάνηση και πως και οι δύο είχαν εκτιμήσει δίσκους ακούγοντάς τους στο δρόμο και όχι στο σπίτι. Επίσης, οι ψηφιοποιημένοι δίσκοι βινυλίου μπορούν να φέρουν και το "τσικ τσικ" και να υπάρχουν ψηφιοποιημένες εκδοχές όλων των παιξιμάτων των βινυλίων με όλες τις αλλοιώσεις. Και τι γίνεται με τα Digital Remasterings;

Η συζήτηση μεταφέρθηκε και πάλι στα βιβλία εξαιτίας του σχόλιου που έκανε ο Βασίλης πριν. Συμφώνησαν στο ότι ποτέ δε θα διάβαζαν το ίδιο βιβλίο δεύτερη φορά, ίσως ένα βιβλίο για ένα βιβλίο, ή ένα βιβλίο για το να διαβάζεις βιβλία για άλλα βιβλία, αλλά ποτέ ένα βιβλίο που είχαν ήδη διαβάσει. Έθεσαν ως εξαίρεση την ανάγνωση ενός βιβλίου σε μια άλλη γλώσσα. Συνέκριναν αναγνωστικές εμπειρίες φιλικών προσώπων τους, όπως μια θεία του ενός που διαβάζει μόνο τη Βίβλο παίρνοντας καινούργια μηνύματα κάθε φορά, έναν εκκεντρικό ομοφυλόφιλο αρχαιοελληνιστή που "δε διαβάζει βιβλία," τις αναγνωστικές συνήθειες των φοιτητών που βασίζονται στην ιχνηλάτηση (εισαγωγή, τυχόν προηγηθείσα υπογράμμιση, συμπεράσματα), μία Δανή καθηγήτρια που αφήνει τα περισσότερα βιβλία της μισοτελειωμένα, κ.ο.κ. Ο Καζανόβα ήρθε στο προσκήνιο, τα βιβλία ως γυναίκες. Να περάσει κανείς τη ζωή του προσπαθώντας να ερωτοτροπήσει με όσο το δυνατόν περισσότερες και διαφορετικού "τύπου" γυναίκες (έκταση), ακόμα και με όσες έχουν φύγει από τη ζωή και με όσες πρόκειται να έρθουν; Ή να συνειδητοποιήσει πως μια ζωή δεν αρκεί για να κατανοήσει τη γυναίκα της ζωής του (ένταση), ακόμα και αν η ζωή και των δύο φτάσει σε ένα τέλος -;

Ο Μπόρχες είχε γράψει για μια Βιβλιοθήκη της Βαβέλ. Ο κατάλογος όλων των καταλόγων ήταν εκεί και μία πρώιμη μορφή των βάσεων δεδομένων και των μηχανών αναζήτησης του σήμερα κυοφορούνταν μέσα της. Όταν ο Καζανόβα ξεκίνησε την πρακτική του εκεί, η Βιβλιοθήκη της Βαβέλ έγινε παράρτημα της μεγαλύτερης σε κύρος Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Σοδόμων/Γομόρων. Ο Σαντ είχε ταξινομήσει το υλικό και στην οροφή του κεντρικού κτηρίου δέσποζε σε λατινική μετάφραση το τέταρτο κεφάλαιο των "120 Ημερών" του. Σε όλες τις εκδοχές του οργανωτικού προγράμματος της βιβλιοθήκης ένας ηλεκτρονικός μετρητής λέξεων εντόπισε μερικές εκατομμύρια φορές λέξεις παράγωγες της "έκτασης": επέκταση, προέκταση, εκτασιμότητα, επεκτείνουμε, επεκταθούμε, εκτατική, επεκτατική, εκτατό κ.α. Οι συνήθεις χρήστες της βιβλιοθήκης αυτής φαινόταν πως διατηρούσαν ανέκαθεν το στυλ της βιομηχανικής εποχής. Λάτρευαν το μέγεθος, περιφέρονταν γύρω από μηχανές, έκαναν συλλογή αντικειμένων και εμπειριών και μπροστά στο φόβο του θανάτου και του χρόνου πειραματίζονταν σε μεθόδους στατιστικών διαγραμμάτων που θα τους βοηθούσαν να συλλέξουν τις εμπειρίες και τα αντικείμενά τους γρηγορότερα δίχως τη χρονοβόρα ενασχόληση με κάθε ένα από αυτά. Κάποιος κατάφερε να διαβάσει το αγαπημένο του βιβλίο σε όλες τις γλώσσες χωρίς να μιλάει καμία από αυτές. Ένας άλλος σχεδίασε ένα πρόγραμμα υπολογιστή που έγραψε όσα βιβλία θα έγραφαν οι δύο αγαπημένοι του συγγραφείς από κοινού εάν συναντιόντουσαν. Κάποιος μετέφρασε την "Αγρύπνια των Φίννεγκαν" στη γλώσσα αφρικανικών τυμπάνων και κατέγραψε τη μετάφραση σε ινδικά "μπολ," συλλαβές για την περιγραφή χτυπημάτων τυμπάνων. 

Ο Απόστολος και ο Βασίλης επισκέφθηκαν αυτήν τη βιβλιοθήκη μήπως βρουν κάποια λύση στο πρόβλημά τους. Εξέτασαν με προσοχή τον κατάλογο των καταλόγων μουσικών κυκλοφοριών των 70's, όπου για κάθε μισό του τόμου που διάβαζαν εμφανιζόταν ένα ακόμα μισό του μισού που έπρεπε να τελειώσουν πρώτα. Το ίδιο πρόβλημα τους απασχολούσε βέβαια σε κάθε βιβλίο που διάβαζαν, αλλά πάντα περνούσαν τις τελευταίες - σκόπιμα εκ μέρους των εκδοτών λευκές σελίδες - και έκλειναν το βιβλιο. Ο κατάλογος αυτός όμως δεν είχε λευκές σελίδες, μιας και ήταν ψηφιακός. Όσο η μπάρα κύλησης πήγαινε προς τα κάτω χωριζόταν στο μισό της μέγεθος. Επίσης, κάθε λέξη αποτελούσε υπερσύνδεσμο για κάποιο/α άλλο/α άλμπουμ ή εκδοχή του άλμπουμ. Ρώτησαν τους χρήστες και τους βιβλιοθηκάριους αν είχαν ξανασυντήσει κάποια τέτοια σπουδή. Η απάντησή τους ήταν πως "ναι, άπειρες φορές και άπειρες φορές έχουμε απαντήσει πως κάθε τέτοια επιστημονική υπόθεση, προσπάθεια ή επιθυμία είναι αβάσιμη, χαζή και αφελής." 

Ένας πιο φιλοσοφημένος τύπος, λιγότερο ευέξαπτος από τους άλλους, προσπάθησε να τους εξηγήσει πως όπως ο κατάλογος που έψαχναν είναι ταυτοχρόνως πεπερασμένος και άπειρος, έτσι και ο χρόνος είναι κάτι αντίστοιχο. Δεν υπήρξε δεκαετία του 1970. Η δεκαετία του 1970 είναι σε αυτήν του 2010 και το αντίστροφο. Τους διηγήθηκε πως το 1976 ένα ολόιδιο δίδυμο είχε εμφανιστεί στη βιβλιοθήκη κάνοντας μια έρευνα για τους δίσκους του 1980 που βγήκαν μεταξύ της 1ης Δεκεμβρίου του 1963 και της 8ης Ιανουαρίου του 1954.

Η σύντομη διδασκαλία του ανθρώπου αυτού έγινε άμεσα και πλήρως κατανοητή από τους δύο ερευνητές (μιας και είχαν μελετήσει το Ζεν και το πρώτο Μανιφέστο του Σουρεαλισμού) και είχε δύο διαδοχικά αποτελέσματα. Αρχικά ξεφύσηξαν με απογοήτευση για το αδύνατο εκπλήρωσης του σκοπού τους. Στη συνέχεια χαμογέλασαν για τον ίδιο λόγο. Οι υπολογιστές εκεί ήταν πολύ γρήγοροι και είχαν πολύ μεγάλες μνήμες. Οι φίλοι μας συνέδεσαν τα mp3 τους (από 8GB έκαστο) σε δύο από τα τερματικά και πέταξαν μέσα όσο πιο γρήγορα γινόταν τους πρώτους δίσκους με ωραία εξώφυλλα από αυτόν τον αχανή κατάλογο της έρευνάς τους. Μια συζήτηση για τον εντοπισμό κριτηρίων για την επιλογή δίσκων επρόκειτο να ξεκινήσει σύντομα. Βγαίνοντας από την κεντρική είσοδο και αισθανόμενοι μια έντονη ένταση, είδαν μια επιγραφή που τους καλωσόριζε στον υπόλοιπο, εκτός της Βιβλιοθήκης, κόσμο:

"Καλώς ορίσατε τη/στη Βιβλιοθήκη της Εδέμ"