Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2013

Η Εωσφορική Φύση της Πληροφορίας ή η Πληροφοριακή Φύση του Εωσφόρου.

Η Εωσφορική Φύση της Πληροφορίας
ή
Η Πληροφοριακή Φύση του Εωσφόρου.
onesecbeforetheend

Το κείμενο αυτό προτείνει πως κάθε βιβλιοθηκονόμος ή/και επιστήμονας της πληροφορίας δικαιούται επάξια το χαρακτηρισμό του "σατανιστή."

Για την υποστήριξη μιας τέτοιας πρότασης οφείλουν να προσδιοριστούν αρχικά δύο θεμελιώδεις έννοιες: η εντροπία και η πληροφορία. Ο δεύτερος νόμος της Θερμοδυναμικής, γνωστός και ως εντροπία, μας λέει πως το σύμπαν (και κάθε κλειστό σύστημα) ρέπει συνεχώς προς το θερμικό θάνατο, την απόλυτη ομοιομορφία μέσα από την εξισορρόπηση των θερμοκρασιών. Ο,τιδήποτε ξεφεύγει από αυτήν την τάση είναι πληροφοριακό. Ο όρος πληροφορία οφείλει να κατανοηθεί με βάση τη λατινική του σημασία: "in-formatio," η τροπή προς μία μορφή, η διαμόρφωση εν αντιθέσει με την ομοιομορφία. Κατ' αυτήν την έννοια, πληροφοριακές οντότητες μπορούν να θεωρηθούν οι σχηματισμοί γαλαξιών, οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές.  Έτσι εξηγούνται με βάση τη Φυσική οι δύο αυτές έννοιες. Το κείμενο αυτό ερευνά τη φύση της πληροφορίας και γι' αυτό χρησιμοποιεί ως βάση τη φυσική και τη μεταφυσική. Η εκ διαμέτρου αντίθετη "μαθηματική θεωρία" της πληροφορίας δε θα χρησιμοποιηθεί εδώ.

Ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα για το πώς επιτυγχάνεται η διαδικασία της πληροφόρησης είναι ο "Δαίμονας του Μάξουελ." Ο φυσικός Μάξουελ περιγράφει τη δυνατότητα αποφυγής της εντροπίας με το ακόλουθο νοητό πείραμα: ένα δοχείο με γρήγορα (θερμά) και αργά (ψυχρά) μόρια, που τείνουν προς την ομοιομορφία λόγω της ανάμιξής τους, χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο χώρισμα υπάρχει ένα πέρασμα όπου ένα ον (ο Δαίμονας) επιλεκτικά αφήνει να περνούν τα μόρια ανάλογα με το είδος τους στη μία ή την άλλη πλευρά. Έτσι, στο τέλος της διαδικασίας, το δοχείο είναι χωρισμένο σε τομείς ψυχρού και θερμού αερίου, παράγοντας πληροφοριακό έργο.

Ο Δαίμονας του Μάξουελ είναι ένα παράδειγμα του ακριβούς ετυμολογικού ορισμού του Διαβόλου: Βάλλεται/βάλλει δια μέσου. Βρίσκεται στο ενδιάμεσο και διαχωρίζει. Ρίχνει μόρια από τη μία μεριά στην άλλη. Ξεχωρίζει τα είδη. Διαμορφώνει το δοχείο, δίνει συγκεκριμένη μορφή στο άμορφο/ομοιόμορφο περιεχόμενο του δοχείου.

Η ιδιότητα αυτή του Διαβόλου βρίσκεται νοηματικά κοντά στο εβραϊκό "σατάν," που σημαίνει τον ενάντιο, αυτόν που εναντιώνεται και εναντιώνει επιρρίπτοντας (δια-βάλλοντας) κατηγορίες ανάμεσα σε οντότητες (Αδάμ και Εύα, Θεός και Άνθρωπος, ψυχρά και θερμά μόρια). Ο χωρισμός σε κατηγορίες και η επίρριψη κατηγοριών βρίσκονται, όπως φαίνεται στη φύση του ανθρώπου, από τις καθημερινές μας λίστες μέχρι την οργάνωση βιβλιοθηκών και τις διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης. Η κατηγορία μετατρέπεται σε κατηγοριοποίηση. Η πράξη μετατρέπεται σε επιστήμη. Η Βιβλιοθηκονομία είναι η επιστήμη του Σατάν.

Ο Εωσφόρος, ένα άλλο όνομα που έχει αποδοθεί στον "πρίγκηπα του σκότους," είναι αυτός που φέρνει την Εώ/Ηώ, την Αυγή. Είναι το Άστρο του Πρωινού, η απαρχή της ημέρας. Είναι ο Lucifer, ο φέρων το φως (lux, που σύμφωνα με κάποιες πηγές συνδέεται και με το "λευκό"). Η ονομασία αυτή βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με τις προαναφερθείσες ονομασίες του Δαίμονα. Ο Εωσφόρος είναι που ανάβει το φως μέσα στο σκοτάδι του δωματίου κάνοντας τις διαφορές να φανούν. Εν αντιθέσει με τη Νύκτα που στο σκοτάδι της οι διαφορές καλύπτονται (λήθη), ο Εωσφόρος τις καταδεικνύει και φέρνει την α-λήθεια. Αποκαλύπτει πού αρχίζουν και πού τελειώνουν (φαινομενικά πάντα) τα πράγματα και έτσι τονίζει και ταυτόχρονα ορίζει τις πληροφοριακές μας προτιμήσεις. Οποιοδήποτε σύστημα ταξινόμησης θα έχανε την αξία του εντός μιας βιβλιοθήκης με πλήρη έλλειψη φωτός. Το φως πληροφορεί. Ο Εωσφόρος φέρει το φως. Ο Εωσφόρος είναι πληροφοριακός.

Καταραμένος από το βιβλικό Θεό, ο Εωσφόρος εξορίζεται από τον Παράδεισο. Καταραμένος από τους Ολύμπιους θεούς, για τον ίδιο πληροφοριακό λόγο, και ο πυρφόρος Προμηθέας γίνεται δεσμώτης, αφότου έφερε το πυρ στους ανθρώπους. Ο Εωσφόρος προσφέρει στον άνθρωπο την πρώτη ταξινόμηση. Η μονάδα γίνεται δυάδα. Η γνώση του καλού και του κακού επιβεβαιώνει τον εαυτό της, μέσα από την κατηγορία του Διαβόλου ως τέτοιου από τους αμαρτήσαντες. Το "κακό" υπάρχει από τη στιγμή του διαχωρισμού του από το "καλό." Το σωκρατικό "δαιμόνιο εναντίωμα," το Δαιμόνιο του Σωκράτη, προστατεύει τον σοφό από τις κακές αποφάσεις. Η ίδια η λέξη "δαίμων" προέρχεται από το ρήμα "δαίω" που σημαίνει διαμοιράζω τα αναλογούντα στον καθένα. Ο Δαίμων είναι το Πνεύμα που οδηγεί στην ανάπτυξη κριτηρίων.

Στο Ζωροαστρισμό φαίνεται να συναντά κανείς την απαρχή του απόλυτου διαχωρισμού μεταξύ κριτηρίων καλού και κακού. Στην πορεία της ιστορίας ο διαχωρισμός αυτός εκτείνεται στα τρία βασικά είδη της διαχωρισμένης σκέψης: Ο μανιχαϊσμός του καλού και του κακού δημιουργεί τον κλάδο της Ηθικής σκέψης που γεννά τη θρησκεία και την πολιτική. Το όμορφο και το άσχημο ανήκουν στην Αισθητική σκέψη. Το σωστό (ως αληθές) και το λάθος (ως ψευδές) επαφίονται στην Επιστημονική σκέψη. Το Δαιμόνιο φαίνεται να έχει διασπαστεί και η Κόλαση διοικείται από μια Τριανδρία.

Επιμένοντας στη χρήση της λέξης "βολή," τα τρία αυτά είδη της σκέψης φέρουν τις ακόλουθες λειτουργίες:

Η Ηθική λειτουργεί παρα-βολικά. Ρίπτει κάτι δίπλα σε κάτι άλλο. Τα ηθικά παραδείγματα για την ιδανική ζωή και οι θρησκευτικές παραβολές προτείνουν μια προβολή της καλής εκδοχής του κόσμου, έστω και δια της ατόπου μέσω μιας "κακής" αφήγησης με διδακτικό επιμύθιο.

Η Αισθητική λειτουργεί συμ-βολικά. Ρίπτει κάτι μαζί με κάτι άλλο. Τα αισθητικά έργα τείνουν να συνδυάζουν ειρμούς, δημιουργώντας συνειρμούς, συμβάλλοντας στη συνήθεια ή την αλλαγή της συνήθειας για το τι είναι όμορφο και άσχημο.

Εάν τα παραπάνω ισχύουν, η Επιστήμη δε μπορεί παρά να λειτουργεί δια-βολικά. Ρίπτεται ενδιάμεσα από τα αντικείμενά της. Αποκαλύπτει, γενόμενη έτσι το γνήσιο ετυμολογικό νόημα της α-λήθειας: η απο-κάλυψη (το Θηρίο). Ταυτόχρονα, είναι το πνεύμα της συνεχούς αλλαγής. Πληροφοριακά δρώσα, αλλάζει συνέχεια μορφές και έτσι εκτός από προμηθεϊκή, φέρει και πρωτεϊκή φύση. Η μεσαιωνική και αναγεννησιακή επιστήμη ήταν επίσης αυτή που κατηγορήθηκε ως έργο του διαβόλου από την Ιερά Εξέταση.

Παρόλα αυτά, ο ιστορικός διαχωρισμός των ειδών της σκέψης μπορεί να θεωρηθεί ως το σύμπτωμα μιας παρερχόμενης κρίσης, τουτέστιν κριτικού διαχωρισμού κριτηρίων. Ίσως ο μόνος αποδεκτός μανιχαϊσμός να είναι αυτός μεταξύ της σταθερότητας και της αστάθειας, της εντροπίας και της πληροφορίας. Ο Δαίμονας, ο Εωσφόρος, ο Διάβολος, ο Σατάν, ο Προμηθέας και ο Πρωτέας δε μπορούν να είναι οι απόλυτοι εκπρόσωποι του "κακού" για τους λόγους που παρατέθηκαν σε αυτό το κείμενο. Αυτό που μπορεί όμως να λεχθεί, είναι πως η "εωσφορικότητα" ή η "διαβολικότητα" μπορούν να αποτελέσουν μέτρα σύγκρισης της αλλαγής και της εξισορρόπησης, της καινοτομίας και της συνήθειας. Όσο πιο τρομακτικό και "σατανικό" είναι κάτι, τόσο πιο καινοτόμο και ασυνήθιστο είναι, δημιουργώντας έτσι νέα κριτήρια. Αυτό εξηγεί πολλά για τη δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων στις σημερινές κοινωνικές - αλλά και προσωπικές - τραγωδίες. 

Η "πληροφοριακή έκρηξη" ή η "πληροφοριακή επανάσταση" αποτελεί ένα φαινόμενο που αναπτύχθηκε έντονα σε διαφορετικές φάσεις τις δεκαετίες 1970, 1980 και 1990, χρονική απαρχή και του πληροφοριακού πανικού. Το κείμενο αυτό θα κλείσει με την παράθεση μιας σατανικής σύμπτωσης: Οι ίδιες δεκαετίες ήταν που έφεραν στο προσκήνιο τον όρο "σατανικός πανικός" (satanic panic), στον οποίο δύο συγγενικές λεκτικές και μυθικές έννοιες τυχαία βρίσκονται ζευγαρωμένες: ο Σατάν και ο Παν.


Το σχέδιο είναι μια ευγενική προσφορά της Όλγας.


7 σχόλια:

  1. Η ετυμολογία της λέξης διάβολος είναι σωστή.Πράγματι προέρχεται από το δια και το βάλλω. Η σημασία όμως δεν είναι η ανωτέρω. Δε σημαίνει αυτό που βάλλεται ή βάλλει δια μέσου καθώς η σημασία δε προέρχεται από την σημασία των επιμέρους συστατικών δηλαδή του δια και του βάλλω. Και στην Κ.Ν.Ε και στην Α.Ε. διαβάλλω σημαίνει συκοφαντώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ για το σχόλιο, μάλλον δεν ξεκαθαρίζω αρκετά τον όρο "δια-βάλλω". Βάλλω ενδιάμεσα, λοιπόν, σημαίνει και συκοφαντώ, συμφωνώ απόλυτα. Βάζω κάτι στη μέση από δύο (τουλάχιστον) έννοιες, πχ βάζω λόγια στο στόμα κάποιου, γίνομαι εμπόδιο στη σχέση ανθρώπου-ιερέα προτείνοντας να κοιμηθώ το πρωί της Κυριακής κλπ κλπ. Το "διαβάλλω" από μόνο του δεν έχει αρνητική χροιά, δηλώνει απλώς τη νοητική χειρονομία μιας εναπόθεσης ανάμεσα σε δύο νοούμενα. Η αξιολόγησή της εκ των υστέρων είναι ηθικής φύσεως. Προτείνω πως το "συκοφαντώ" είναι μια ηθική ερμηνεία του "διαβάλλω" που την κατονομάζει ως "κακή" χειρονομία, ενώ μια αντίστοιχη θα μπορούσε να είναι το "κανακεύω" που θα μπορούσε να είναι η "καλή" χροιά. Και να μην ξεχνάμε και την πρόθεση της πράξης. ;)

      Διαγραφή
  2. Hola και πάλι ! Θα συμφωνήσω στο γεγονός ότι μία λέξη μπορεί να μην έχει ούτε αρνητική,ούτε θετική χροιά σε ορισμένες περιπτώσεις και πως μία τέτοια λέξη διαμορφώνει τη χροιά της με βάση το περικείμενο (ποιός/α μιλά/σε ποιόν/α μιλά/γιατί μιλά/χώρος/χρόνος/πρόθετικότητα κ.τ.λ.).Υπάρχουν λοιπόν λέξεις με χροιά ουδέτερη.Το διαβάλλω όμως είτε το δούμε σε ένα λεξικό της αρχαίας ή της νέας είτε το δούμε με βάση τη χρήση από τη γλωσσική κοινότητα(τη χρήση δηλαδή από τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν την εν λόγω λέξη) σημαίνει συκοφαντώ. Δεν έχει υπάρξει κάποια αξιολόγηση της λέξης και μάλιστα ηθικής φύσεως. Η σημασία διαμορφώνεται με βάση τη γλωσσική χρήση και η ετυμολογία της λέξης δε βοηθά πάντοτε,ορισμένες φορές μάλιστα παραπλανά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Hola! Συμφωνώ, εάν δεχτούμε την εκ των υστέρων νοηματοδότηση της λέξης. Αλλά "ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος". Από τον Γκαίτε, στον Βιττγκενστάιν, στον Χάιντεγκερ, η αναγωγή στην ετυμολογία και στα "γλωσσικά παιχνίδια" επιτρέπει την ανανοηματοδότηση λέξεων, την "ποιητική" της γλώσσας με την έννοια του ποιώ/δημιουργώ. Στα σίγουρα το διαβάλλω στην καθομιλουμένη έχει την αρνητική χροιά του συκοφαντώ. Μα αν η γλώσσα είναι "ζωντανή", και εφόσον ο "δαίμονας του Μάξουελ" "διαβάλλει ετυμολογικά ανάμεσα σε θερμά και ψυχρά μόρια, ίσως η κυβερνητική προσέγγιση στο "διαβάλλω" να επιτρέπει ένα φρεσκάρισμα της έννοιας, και μια ταυτόχρονη υπεράσπιση των "διαβόλων" στις απανταχού δυτικές θρησκείες. Νομίζω πως η ετυμολογία μπορεί να μάς δείξει τουλάχιστον το πώς είχαν τα πράγματα "κάποτε", όταν η κουβέρτα της συνήθειας δεν είχε καλύψει κάποιες έννοιες - χωρίς να εννοώ μια δεδομένη α-λήθεια, εφόσον η α-λήθεια προϋποθέτει την ίδια τη λήθη (την κουβέρτα). Η ίδια η έννοια της "διαβολής", είναι κατά τη γνώμη μου μια χειρονομία προθετικής "α-λήθειας", ξεσκεπάσματος από μία πλευρά. Υποστηρίζω πως τόσο η λέξη "διαβάλλω" όσο και το "κατηγορώ" έχουν εξίσου αδικηθεί νοηματικά ή τουλάχιστον έγιναν έρμαια ιστορικών αναγκαιοτήτων που ήθελαν ταξινόμηση μόνο από "αυθεντίες" και έτσι διαφοροποίησαν τη γλώσσα μετατρέποντας το ρήμα "κατηγορώ" (ρίπτω κατηγορίες δια-μέσου, όπως δίκαιος/άδικος, ΄ζεβρα/'άλογο κλπ) σε "κατηγοριοποιώ" - κάτι το εντελώς πλεονάζον. Γιατί χρειάζομαι το "κατηγοριοποιώ" όταν μπορώ να δηλώσω "κατηγορώ" χωρίς κάποια ενοχή; Γιατί το "διαβάλλω" να σημαίνει μόνο "διαχωρίζω" αρνητικά και όχι παράλληλα "συνδέω", ή "γεφυρώνω"; Κάθε μέσο για κάτι είναι απόδειξη διαχωρισμού. Και ανάποδα, κάθε εμ-πόδιο μπορεί να στέκεται ως σχέση μεταξύ δύο εννοιών. Αν για παράδειγμα συκοφαντώ κάποιον, αημαίνει πως έχουμε κάποια ζωτική σχέση που μας καλεί να επιρρίπτουμε κατηγορίες (πχ κάποιο συμφέρον). Αν διαχωρίζω μεταξύ ζέβρας και αλόγου σημαίνει πως τα δύο φέρουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά και μια ανάγκη "διαβολής" με κάνει να καθιερώνω κατηγορίες.

      Το ότι, όπως λές, δεν έχει υπάρξει κάποια ηθικής φύσεως αξιολόγηση της λέξης, ίσως καλεί για μια γενικότερη αξιολόγηση της ίδιας της "ηθικής φύσεως", για το τι είναι καλό (θεΪκό) και κακό (διαβολικό).

      Διαγραφή
    2. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

      Διαγραφή
  3. Καλημερα.Κατα τη γνωμη μου, η προσπαθεια σου για υπερασπιση των ''διαβολων στις απανταχου δυτικες θρησκειες''(η οποια προσπαθεια με βρισκει συμφωνη κατα τα αλλα) σε οδηγει στο να ερμηνευσεις τη λεξη λανθασμενα.Αναφερεις πως η ετυμολογια μπορει να μας δειξει πως ειχαν τα πραγματα παλια,πραγμα που εν μερει ισχυει αλλα οχι στη συγκεκριμενη λεξη,διαβαλλω σημαινε παντοτε συκοφαντω.Οσο κι αν την σημασιοδοτησεις αναλυοντας τα επιμερους συστατικα της,δε θα αλλαξει η σημασια της,ουτε θα οδηγηθεις στη παλαιοτερη σημασια της γιατι σημαινε παντα το ιδιο.Επισης η ετυμολογια δε βοηθα παντοτε διοτι αρχικα η γλωσσα αλλαζει και επομενως αλλαζει και η σημασια ορισμενων λεξεων.Ειναι φυσικο χαρακτηριστικο της γλωσσας η αλλαγη.Επειτα η ετυμολογια καποτε βοηθα και καποτε μπερδευει διοτι υπαρχουν λεξεις διαφανεις και λεξεις αδιαφανεις.Διαφανεις ειναι οι λεξεις τις οποιες μπορουμε να ερμηνευσουμε αν γνωριζουμε τα συστατικα τους, οπως ψαρο-μεζες, τροχο-νομος,συν-δημιουργω,αυτο-διαχειριση κ.τ.λ.ενω αδιαφανεις λεξεις οπως εικονοφιλια,δημιουργω,ταχυδρομος,ενεργεια,εισιτηριο κ.τ.λ.H ετυμολογια επομενως δεν ειναι παντα ασφαλες κριτηριο.Επισης δε μπορεις να ισχυριζεσαι πως λεξεις εχουν αδικηθει.Απλως ετσι χρησιμοποιουνται.Δεν μπορει να ειναι ουτε αδικη,ουτε λανθασμενη η χρηση τους απο τη γλωσσικη κοινοτητα,Απο τη στιγμη που χρησιμοποιουνται με τη σημασια αυτη, αυτη ειναι και η σημασια τους :) Οσο για την ερωτηση σχετικα με το γιατι δε μπορει να σημαινει το διαβαλλω και συνδεω,γεφυρωνω κ.τ.λ.,η απαντηση ειναι πολυ απλη.Κανεις/καμμια δε χρησιμοποιει τη λεξη αυτη με τη σημασια που της δινεις.Εχω γινει γραφικη αλλα πρεπει η νεα σημασια να υιοθετηθει απο τη γλωσσικη κοινοτητα,Αν υιοθετηθει,τοτε εχουμε γλωσσικη αλλαγη και ειμαστε κομπλε αλλα δεν ειναι τοσο απλο.Στηριζεις θεσεις σε σημασια που θα μπορουσε να εχει μια λεξη κι οχι σε αυτη που πραγματι εχει. :) Επισης σαφως και χρειαζομαστε και το κατηγορω και το κατηγοριοποιω διοτι ειναι διαφορετικες οι σημασιες τους.Δοκιμασε να τις βαλεις στο ιδιο περιβαλλον και θα εχεις προβλημα. Οσο για την αξιολογηση της λεξης και την αξιολογηση της ηθικης φυσης,ειναι εντελως διαφορετικα πραγματα.Οι λεξεις δεν αξιολογουνται.Εχουν συμβατικα καποιες σημασιες για να μπορουμε να επικοινωνουμε/μονολογουμε/εκφραζομαστε/φιλοσοφουμε κ.τ.λ. :) Αυτα..

    Υ.Γ. : Το πληκτρολογιο δε συνεργαστηκε για να βαλω τονους :p

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. (Τα πληκτρολόγια που δε συνεργάζονται είναι συνιστώσες αλλαγής της γλώσσας).

    Καλησπέρα και πάλι. Νομίζω πως οι Liddell & Scott διαφωνούν για τη σημασία του "διαβάλλω":
    http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0057:entry=diaba/llw
    Βασίζονται βέβαια μόνο στην κλασική εποχή, μα τουλάχιστον για τότε η έννοια της συκοφαντίας, υπήρχε μεν, ως δευτερεύουσα δε. Γενικά δεν υποστηρίζω κάποια "λανθασμένη" χρήση της λέξης. Το να είναι κάτι αδικημένο νομίζω πως δεν το καθιστά και λανθασμένο σε πολλές περιπτώσεις. Η προσέγγισή μου είναι μια σύμ-πτωση, ένας κύκλος σημασιών που επανέρχεται μέσω συμβόλων στην αρχική του θέση. Σύμφωνα με τους ανωτέρω, "διαβάλλω" σημαίνει -κυρίως- θέτω σε διαφορά, βάζω ενδιάμεσα. Κάτι τέτοιο κάνει και ο σύγχρονος δαίμονας του Μάξουελ. Έτσι έχουμε μια επανάσταση της έννοιας της λέξης, επανά-σταση πλανητική (revolutio/revolve), όπου μετά από μία πλήρη περιφορά η λέξη φτάνει σε κάποιο προηγούμενο της σημείο της ίδιας περιφοράς, αλλά σε άλλο χρόνο και τόπο (Ο Κοπέρνικος μιλώντας για την επανά-σταση των πλανητών, πίστευε ο ίδιος πως δεν έφερε κάποια "επανάσταση" στην επιστήμη μα πως αναβίωσε μια αρχαία γνώση).

    Η καθαρή, στυγνή, εκ των υστέρων γλωσσολογία οπωσδήποτε με βρίσκει απολύτως σύμφωνο στα όσα λες. Δε μπορώ να χρησιμοποιώ τη λέξη "αυτοκίνητο" όπως τη λέξη "αυτοδιαχείριση".

    Η καθαρή, στυγνή φιλοσοφία από την άλλη δεν αφήνει χώρο για αρκετή ποιητική. Όπως και η γλωσσολογία, δε μου επιτρέπει να φέρω την "αυτοκίνηση" ως ουσιαστικό δήλωσης αυτοδιαχειριστικής χειρονομίας.

    Οι φαινομενολογικές προσεγγίσεις όμως ίσως το επιτρέπουν. Και εκεί η φιλοσοφία πάντοτε προτείνει πράγματα, ή θέτει ερωτήματα. Κρατάει πινακίδες πιθανών κατευθύνσεων. Σε σχέση με τις στυγνές, αμίληκτες, πάντα όμως σεβαστές και δομημένες εκδοχές της γλωσσολογίας και της φιλοσοφίας που δρουν εμπειρικά, ρεαλιστικά και εκ των υστέρων, η ποιητική της ετυμολογίας, μπορεί να προτείνει εννοιολογικές κατευθύνσεις εκ των προτέρων, όχι σε κάποια ευρεία κοινότητα απαραίτητα (μπορεί να λέω μπούρδες), αλλά έστω σε κάποιο μικρό κύκλο ατόμων που αρέσκεται σε αυτά (οι μπούρδες μου μπορεί να αρέσουν σε κάποιους). Προσωπικά πιστεύω πως οι πιθανότητες να αλλάξει η έννοια "διαβάλλω" και να μη σημαίνει "συκοφαντώ" είναι ελάχιστες σε μια κοινωνία που ενσωμάτωσε στην "αναλογική" γλώσσα το ψηφιακό "τρολλάρω".

    Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα γλωσσικής επαναφοράς που είδα στη Ρωσία ήταν το εξής: Στα Ρωσικά το πρόθεμα "αυτό-" δηλώνει το σχετιζόμενο με αυτοκίνητο (όπως το αυτοστόπ, που λέμε εμείς οτοστόπ). Η λέξη "καταστρόφα" σημαίνει την "καταστροφή", το δυστύχημα. Η τρομερή τους λέξη "αυτοκαταστρόφα" σημαίνει το τροχαίο δυστύχημα - κάτι που σε ποιητική αναγωγή της λέξης μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα "η αυτοκίνηση μπορεί να αποδειχθεί αυτοκαταστροφική" ή κάτι τέτοιο. Το αστείο είναι πως κάπου αλλού υπάρχει η ετυμολογική ανάλυση της "καταστροφής" που σημαίνει τη στροφή κατά του εαυτού, το σύστημα που στρέφεται ενάντια στον εαυτό του. Και πάλι θερμοδυναμική επιβεβαίωση της εντροπίας.

    Τα γλωσσικά παιχνίδια αλλάζουν τους πολύ σεβαστούς όρους περί "διαφανών" και "αδιάφανων" λέξεων. Και επαναλαμβάνω, από Βίττγκενσταϊν, Χάιντεγκερ και έπειτα, το παιχνίδι αυτό αποτελεί συχνά και όρο.

    Ευχαριστώ εκ βαθέων για το ενδιαφέρον!

    ΑπάντησηΔιαγραφή